بناهاي آباد گردد خراب # ز باران و از تابش آفتاب
پي افكندم از نظم كاخي بلند # كه از باد و باران نيابد گزند

اين اشعار درواقع بي شرح است . اما چند كلمه اي در باب آن مينويسم .
بنا به روايات اين نامه يكروز قبل از كشته شدن رستم فرخ زاد در جنگ قادسيه به سمت برادرش فرستاده شد .
رستم در اين نامه سعي كرده تا با شرحي از رخدادهاي آن روزها ، تاسف خود را از شكست قريب الوقوع ايرانيان و اتفاقاتي كه پس از آن براي اين قوم خواهد افتاد به اطلاع برادرش برساند .
حكيم ابوالقاسم فردوسي با زيبايي تمام اين نامه را به نظم درآورده و البته از آنجا كه مشخص نيست كه فردوسي به اين نامه دسترسي داشته يا نه ، مورخين بر اين باورند كه اين اشعار عمق تاسف خود فردوسي هستند از اين شكست ايرانيان و البته پيشگويي محقق شده اي از آنچه پس از پيروزي اعراب تا كنون رخ داده .
بند بند مسائلي كه در لا به لاي اين اشعار نگاشته شده است در تاريخ امروزمان اتفاق افتاده و شايد بتوان گفت كه اين اشعار آينه تمام نمايي از روزگاري هستند كه در آن زندگي ميكنيم .
هيچ ايراني غيوري نيست كه با خواندن اين دردنامه فردوسي ، حقايقي كه در پس آن نهفته است را درك نكند .


یــکــی نـامــــه سـوی بـرادر بـه درد # نـوشـت و سـخـنـهـا هـمـه یـــاد کـــرد
نـــخـسـت آفــــریـن کــرد بر کـردگـار # کـــــــزویـسـت نـیـک و بـــــد روزگــــار
دگـــر گـفـت کـــــز گــردش آسـمـان # پــژوهـنـــده مـردم شـود بـــــد گـمــان
گـــنــهـکــارتـــر در زمـــانـــه مــنــــم # ازیـــــرا گــــــــرفـتـــــار اهـــریـمـنــــم
که این خانه از پادشاهی تهی است # نــه هـنـگــام پـیـروزی وفـرهـی است
ز چـــارم هــمــی بــنــگــرد آفــتــاب # کــز ایـن جنـگ مـا را بــد آیــد شـتـاب
ز بـهـرام و زهـره اسـت مـا را گـزنــد # نـشـایــد گـــذشـتـن ز چــرخ بـلــنــــد
هـمـان تـیـرو کـیـوان بـرابـر شدست #عـطـارد بـه بـرج دو پـیـکـــــر شدسـت
چنین است وکاری بزرگ است پیش #هـمـی سیـر گـردد دل از جان خویـش
هـمــه بــودنـیــــهـا بـبـیـنـم هــمـی # وزان خامـشـی بــــرگــزیـنــم هــمـی
بــه ایــرانــیــان زار وگــریــان شــدم # ز سـاسـانـیـــــان نـیـــز بـریـان شـدم
دریـغ آن سـر و تـاج و اورنـگ و تـخت # دریـــغ آن بــزرگــی و آن فـــر و بـخـت
کـزیـن پـــس شکست آیـد از تـازیـان # سـتــــاره نـگـــــردد مـگـر بـــــر زیــــان
بـــــــدیـن سـالـیـان چـارصـد بـگـذرد # کـزیـن تـخـمـه گیتـی کـسی نـشمـرد
از ایــشــان فـــرسـتـاده آمـد بـه مـن # سـخـن رفـت هــر گـونــه بــر انـجـمـن
کـــــه از قــادسـی تــا لــب رود بـــار # زمـیـن را بـبـخـشـیـم بــــا شـهـریـــــار
وز آن ســو یـکـی بــــرگـشـایـیـم راه # بــه شـهـری کـجـا هـسـت بـازارگــــاه
بــدان تا خــریــم وفــروشــیـم چــیــز # از ایــن پــس فـــزونـی نـجـویـیـم نــیـز
پــذیــریــم مــــا ســاو و بــاژ گـــــران # نــــجـویـیـم دیـهـیــــــم گـــنـــــد آوران
شـهـنــشـــاه را نـیـز فـرمـان بـریـــم # گـــر از مــا بـخـواهـد گـروگـان بـــــریـم
چـنـیـن است گـفـتـار وکــردار نیست # جــز از گــــردش کــژ پـرگـــار نـیـسـت
بــریــن نـیــز جـنـگـی بـود هـر زمــان # کـه کـشـتـــه شـود صـد هــژبـر دمـان
بــزرگـان کـه با مـن به جـنـگ انـدرنـد #بـه گـفـتـار ایـشـــــان هـمـی نـنـگرند
چــــو مـیـروی طـبـری وچـون ارمـنـی # بـه جـنـگ انــــد بــا کـیـش آهـرمـنـی
چــو کـلبـوی سـوری و ایـن مـهـتـران #کــــــــه گــوپــال دارنـــد وگــرز گـــران
هـمـی سـرفــرازان کـایـشـان کـیـنـد # بــه ایـــــران و مــازنــدران بـــر چــیـنـد
اگــــر مـرز وراه اسـت اگـر نـیـک وبـد # بـه گـرز و بــه شـمـشـیـر بـایـد سـتــد
بــکــوشــیـم و مـردی بــه کـار آوریـم # بـر ایـشـان جـهـــان تـنـگ و تـار آوریـم
نـــدانــد کـسـی راز گـردان سـپـهـــر # دگـر گـونه گـشـتـه است بـا ما به چهر
چـــو نــامـه بــخـوانـی خــردرا مــران # بــــپــــرداز و بـــرســاز بــــا مــهـتـــران
همه گرد کن خواسته هـرچه هست # پـــرسـتـنـده و جـامـه هـای نـشـسـت
هـــمـــی تـــــاز تــا آذر آبــــــادگـــان # بــــه جــــــای بـــــزرگــــان و آزادگـــان
هـمـیـدون گلـه هـر چه داری ز اسپ # بــبـــر سـوی گـنـــجـور آذر گـشـسـب
ز زابـلـسـتـان گـــر ز ایــران ســپــــاه # هـــر آنــکـس کــــه آیـنـد زنـهـار خـواه
بــــــدار وبــپــوش وبـیـــــارای مــهــر # نـگـه کــــن بـدیـن کـار گـردان سـپـهـر
ازو شــــادمــانــی وزو در نـــهـــیـــب # زمـانـی فـــــرازسـت و روزی نـشـیـب
سخن هرچه گـفـتـم بـه مـادر بـگـوی # نـبـیـنــــد هـمــــانــا مـــــرا نـیـــز روی
گــــر از مـن بــد آگـاهـی آرد کـسـی # مـبـاش انـدریـن کـار غـمـگـیـن بـسی
چـنـان دان کــه انـدر سـرای سـپـنـج # کـسـی کـو نـهـد گـنـج بـا دست رنـج
چـو گـاه آیـدش زیـن جــهــان بـگـذرد # از آن رنـــــج او دیـــگــری بــــر خــــورد
همـیـشه بـه یـزدان پـرسـتـان گـرای # بـپـــرداز دل زیــــن سـپـنـجـی سـرای
کـه آمـد بـــه تــنــگ انــدرون روزگــار # نـبـیـنـد مـــرا زیـن سـپـس شـهـریـــار
تــــــو بــا هر کــه از دوده ی مــا بـود # اگــــــر پـیــــر اگــــر مــرد بـرنـا بــــــود
هـــمـه پـیـش یـزدان نـیـایـش کنـیـد # شـب تـیــــره او را ســتــــایـش کـنـیـد
بکوشـیـد و بـخـشـنـده باشـیـد نــیـز # ز خـوردن بــــه فـردا مـمــانـیـد چـــیــز
که من با سپاهی بـه سـخـتـی درم # بــه رنــج و غــم و شــور بـــخـتـی درم
رهــایـی نـیـابـم ســــرانـجـام از ایـن # خـوشـا يـــاد نــــوشـیــن ایـران زمـیـن
چـو گـیـتـی شـود تـنـگ بـر شهـریـار # تـــو گـنـج و تـن و جـان گـرامـی مــدار
کـزیـن تـخـمـه ی نــــامـدار ارجـمـنـد # نـمـانــــدسـت جـــــز شـهـریـار بـلـنـد
زکوشش مکن هیچ سستی به کـار # بـگـیـتـی جــــز او نـیـسـتـمـان یــادگـار
ز سـاسـانـیـان یــادگـار است و بـس # کــز ایــن پـس نبـیند از این تخمه کس
دریغ ایـن سر و تـاج و ایـن مهـر و داد # که خواهد شد این تخت شاهی به باد
تـــو بــدرود بـــاش و بــی آزار بـــاش # ز بـهـــــر تــــن شــه بــه تـیـمـار بـاش
گر او را بـد آیـد تــو سـر پـیـش اوی # بـه شـمـشـیـر مـی دار و یـاوه مـگوی
چــو بـــــا تـخـت مـنـبـر بـرابـر کـنـنـد # هــــمـه نــام بـوبـــکـر و عـمـر کــنـنــد
تــبــه گــردد ایــــــن رنــج هــای دراز # نــــشیـبـی دراز است پــــیـش فــــراز
نـه تـخـت و نـه دیـهیم بینی نه شهر # ز اخـتـر هـمـه تـازیــــان راسـت بـهـــر
چــــو زور انـــــــدر آیـــــــد به روز دراز # شــود نـــاســزا شـــاه گـــردن فــــراز
بـپـوشنـد از ایـشـان گـروهـی سیـاه # ز دیـــبـــا گـــذارنـــد بــــــر سـر کـــلاه
نـه تـخـت و نـه تاج و نـه زرینه کفش # نـه گـوهـر نـه افـسر نـه بـر سر درفش
بــرنــجــد یــکــی دیــگــری بــرخـورد # بـه داد و بـه بـخـشـش هـمـی نـنـگرد
شب آیـد یـکی چشمـه رخشان کند # نـهـفـتــه کـسی را خـروشـــــان کـنـد
سـتـانـنـده ی روزشـان دیـگـر اسـت # کـمـر بــر مـیـــــان و کـله بـر سر است
ز پـیـمـان بـگــــــــردنـد و از راسـتـی # گـــــرامـی شـود کــــــژی و کـاسـتـی
پــیــاده شــود مـــــردم جـنـگ جـوی # سـوار آن کـه لاف آرد و گفـت و گـــوی
کــشـاورز جـنـگـی شـود بـی هـنـــر # نــــــژاد و هـنـــر کــمـتــر آیــد بــه بـــر
ربـــــایـد هـمـی ایـن از آن،آن از ایـن # ز نـفـــــریــن نــــدانـنـــد بـــاز آفــــریـن
نـهــــــان بــــدتــر از آشـکــــارا شـود # دل مـردمــــــان سـنــگ خـــارا شـــود
بـــدانـدیــش گـــردد پــدر بــر پــســر # پـدر بـر پـسـر هـم چـنـیـن چـاره گــــر
شـود بـــنـده ی بـی هــنـر شـهـریـار # نــــژاد و بــــــزرگـی نـیـــــایـد بـه کـــار
بـه گـیـتـی کـسـی را نـمـانــــد وفــا # روان و زبـــانــهـــــا شـــود پـــر جــفـــا
از ایـــــران و از تـــرک و از تــازیــــــان # نـــژادی پـــدیــــد آیــــد انـــدر مـیـــــان
نـه دهـقـان نـه تـرک و نـه تازی بـــود # سـخـن هـــا بـه کـــردار بـــازی بــــود
هـمـه گــنـــج ها زیــــر دامـن نـهـنـد # بـمـیـرنـد و کـوشش بـه دشمن نـهنـد
بـــود دانــشــومــنــد و زاهــد بــنــام # بـکـوشـد از ایـن تـا کــه آیـــد بــه کـام
چـنـان فـاش گـردد غـم و رنـج وشـور # کـه شـادی بـه هـنـگـام بـهـرام گـــــور
پـــدر بـا پــســر کـــــیـن سـیــم آورد # خـورش کـشـک و پـوشش گـلـیـم آورد
زیــان کـسـان از پـی ســود خـویـش # بـجـویـنـــد و دیــــن انــــدر آرنـد پـیـش
نــبــاشــد بـهــــار و زمـستـان پـدیـد # نـیــــارنـــد هـنـگــــام رامــش نـبـیـــــد
چــو بـسـیـار از ایـن داستـان بـگـذرد # کـسـی ســــوی آزادگـــی نــنــگـــــرد
بــریــزنــد خــــــون از پـی خـواسـتـه # شــود روزگـــار مــهـــــــان کــاســتـــه
دل مـن پــر از خـون شـــد و روی زرد # دهـــن خــشـک و لـب ها شده لاژورد
کـه تـا مـن شـدم پـهـلـوان از مــیـان # چـنـیـن تـیـره شـد بـخـت ساسانیـــان
چنین بی وفـا گـشت گـردان سپـهـر # دژم گـشـت و از مــــــا بـبـریـــــد مـهـر
اگـــــر تـیـر بـــــر کــوه آهــن زنــــــم # گذاره کنـم زان کـه رویـیـن تنم
کنون تــیــز پــیــکـــان آهــن گـــــذار # هـمـی بـــر بـــرهـنـه نـیـــایـد بـه کــار
همــان تـیـغ کــان گردن پیل و شـیـر # فـکـنـدی بــــه زخــــم انـدر آورد زیــــر
نـبـــرد هـمـی پـوست بــــــر تـازیـان # ز دانــــش زیــــان آمـــدم بــــر زیــــان
مـــرا کـاشـکـی ایـن خـرد نـیـسـتـی # گـر انـدیـشـه نـیـک و بـــــد نـیـسـتـی
بـزرگــان کـــه در قـادسی بــا مـنـنـد # درشـتـنــد و بـــــــر تـازیــان دشـمنـنـد
گمانـنـد کـایـن بـیـشه پــر خون شود # ز دشـمـن زمـیـن رود جـیـهـون شـــود
ز راز ســپـهــری کـس آگـاه نـیـسـت # نـدانـنـد کــایــن رنـج کـوتـــاه نـیـسـت
چـو بـــــر تـخـمـه ای بـگـذرد روزگـــار # چـه ســـود آیـــــد از رنـــج و از کـــارزار
تــــــرا ای بــــرادر تــــن آبـــــاد بـــاد # دل شــاه ایــران بــه تــو شــاد بـــــاد
کـه ایـن قـادسـی گـور گــاه منـست # کـفـن جـوشـن و خـون کــلاه مـنـست
چـــنــیــن اسـت راز سـپـهـر بـلـــنـد # تـــو دل را بـه درد مــــن انــــدر مـــبـند
دو دیــده ز شــاه جــهـان بــر مــــدار # فـــدا کــن تــــن خــویــش در کـــــارزار
کـــه زود آیــد ایـــن روز اهـــریـمـنـی # چـو گــردون گــردان کـــنــد دشـمـنـی
چـو نـامـه بــه مـهـر انـدر آورد گـفـت # کـــه پـیـــونــده بــا آفـریـن بـاد جـفـت


رهايي نيابم سرانجام از اين ............. خوشا ياد نوشين ايران زمين
خوشا ياد نوشين ايران زمين
خوشا ياد نوشين ايران زمين

رستم فرخزاد هرمز (درگذشت: ۶۳۶ میلادی)؛ سپه‌سالار کل سپاه ایران در زمان پادشاهی ساسانیان بود. او بزرگترین قهرمان ملی ایران در قرن هفتم میلادی است که در پایان حکومت ساسانیان حکومت خراسان را نیز در دست داشت. رستم فرخزاد سال‌های بعد قهرمان فردوسی در شاهنامه بود.

در زمان سلطنت آزرمی‌دخت، پدر رستم، فرخ‌هرمز مدعی سلطنت شد و ملکه را به زنی خواست. چون آزرمی‌دخت نمی‌توانست به طور آشکار مخالفت کند، در نهان وسایل کشتن او را فراهم آورد. آنگاه رستم با سپاه خویش پیش راند و پایتخت را تصرف و آزرمی‌دخت را خلع و کور کرد.

 

نادر شاه افشار از ایل افشار بود و از مشهورترین پادشاهان ایران بعد از اسلام می باشد، ابتدا نادر قلی یا ندرقلی نامیده می شد. موقعی که افغانها و روس ها و عثمانی ها از اطراف به ایران دست انداخته بودند و مملکت در نهایت هرج و مرج بود یک عده سوار با خود همراه کرد و به طهماسب صفوی که کین پدر برخواسته بود همراه شد فتنه های داخلی را خواباند افغانها را هم بیرون ریخت، شاه طهماسب صفوی از شهرت و اعتبار نادر در بین مردم دچار رشک و حسادت گشت و برای نشان دادن قدرت خود با لشکری بزرگ به سوی عثمانی تاخت ترکان عثمانی کردستانات ایران را اشغال کرده بودند. در آن جنگ هزاران سرباز ایرانی را در جنگ چالدران بدلیل عدم وجود سلاحهای مدرن به کشتن داد. نادر با سپاهی اندک و خسته از کارزار از مشرق به سوی مغرب ایران تاخت و تا قلب کشور عثمانی پیش رفت و سرزمینهای ایرانی را به خاک ایران برگرداند و از آنجا به قفقاز تحت اشغال روس‌ها رفت که با کمال تعجب دید روس‌ها خود پیش از روبرو شدن با او پا به فرار گذاشته اند در مسیر بر گشت در سال ۱۱۴۸ در دشت مغان در مجلس ریش سفیدان ایران از فرماندهی ارتش استعفا نمود و دلیلش اعمال پس پرده خاندان صفوی بود. خود عازم مشهد شد در نزدیکی زنجان سوارانی نزدش آمدند و خبر آوردند که مجلس به لیاقت شما ایمان دارد و در این شراط بهتر است نادر همچنان ارتش دار ایران باقی بماند. سپس کمر بند پادشاهی ایران را در سن ۴۸ سالگی بر کمرش بستند. او سه بار به هند اخطار نمود که افسران اشرف افغان که جزو غارتگران بودند (حدودا ۸۰۰ نفر) و در قتل عام مردم ایران نقش اساسی داشتند را به ایران تحویل دهد که در پی عدم تحویل آنها سپاه ایران از رود سند گذشتند و هندوستان را تسخیر نمود ند ۸۰۰ متجاوز افغان را در بازار دهلی به دار زدند و بازگشتند نادر شاه با مردانگی و دلاوری حکومت محمد گورکانی را به هندی ها بخشید و گفت ما متجاوز نیستیم اما از حق مردم خویش نیز نخواهیم گذشت محمد گورکانی بخاطر این همه جوانمردی نادر از او خواست هدیه ای از او بخواهد و نادر قبول نکرد و در پی اصرار او گفت جوانان ایران به کتاب نیازمندند سال‌ها حضور اجنبی تاریخ مکتوب ما را منهدم نموده است. 

محمد گورکانی متعجب شد او علاوه بر کتابها جواهرات بسیاری به نادر هدیه نمود که بسیاری از آن جواهرات اکنون پشتوانه پول ملی ایران در بانک مرکزی است. نادر شاه بزرگ ۱۲ سال سطنت نمود و ایران را باردیگر سرافراز در جهان سربلند و مقتدر نشان داد ولی متاسفانه در سال ۱۱۶۰ بوسیله عده ای از ترکان خائن کشته شد. نکته قابل ذکر آنست که او از ۱۵ سالگی تا ۲۵ سالگی به همراه مادرش در بردگی ازبکان گرفتار بود و با مرگ مادرش از اردوگاه ازبکان گریخت و پس از آن با جوانان آزادیخواهی همپیمان شد. بزرگ مردی که کشور ایران را دگر بار به صورت متحد و بزرگ گردآوری کرد. نادر اقوام ایرانی را متحد و منسجم در زیر پرچم ایران درآورد و بار دیگر ایران قدرتمندترین کشور آسیا گشت.

آیا تاكنون به این موضوع فكر كرده اید كه چرا شخصیتی مانند كوروش كه جهان در برابر بزرگی او شگفت زده است و مشهورترین مورخین و باستان شناسان و خاورشناسان دنیا از او به نام ابر مرد تاریخ جهان یاد كرده اند، چرا تاكنون اسمی از او در ایران برده نشده است؟ یا هیچ حركتی كه شایسته او باشد در جهان نشده است؟ آیا ادامه راه این شخصیت بزرگ جهان نمی تواند راه نجات ما باشد؟ آیا برای ایران كه كوروش را دارد و خود مهد حقوق بشر جهان بوده است، پسندیده است كه امروز دنیا ما را به نام مهد تروریست و خشونت و ناقض حقوق بشر خطاب كند؟ كوروش پدر ملت ها، بزرگ قهرمان آن روزگار، سرور آسیا، كسی كه دشمن او را به نیكی ستایش كرد و او را نمونه یك شهریار والا می دانست امروز كجاست؟

ایرانیان بدانند كه كوروش در حد یك پیامبر برای ایران خدمت كرد و ایران یعنی كوروش و كوروش یعنی ایران. راه او راه جوانان آینده ایران است و هیچ شخصیت غربی و عربی نمی تواند برای ما ایرانیان بالاتر از او باشد. در این جا نظر برخی از پرفسورها و مورخان را در مورد كوروش، می خوانیم:


پروفسور ایلیف مدیر موزه لیورپول انگلستان:

در جهان امروز بارزترین شخصیت جهان باستان كوروش شناخته شده است. زیرا نبوغ و عظمت او در بنیانگذاری امپراطوری چندین دهه ای ایران مایه ی شگفتی است. آزادی به یهودیان و ملت های منطقه و كشورهای مسخر شده كه در گذشته نه تنها وجود نداشت بلكه كاری عجیب به نظر می رسیده است از شگفتی های اوست.

کوروش بزرگ با سرعت  و سهولت روز نوزدهم ماه ژوییه سال 531 قبل از  میلاد مسیح وارد شهر صور شد اما روزی که کورش وارد شهر شد یکی از برجسته ترین کمانداران سرزمین فنیقیه تصمیم گرفت که کورش را به قتل برساند  آن مرد  به اسم (ارتب )خوانده می شد

و برادرش در یکی از جنگها به دست سربازان کورش به قتل رسیده بود 

در حالی که کوروش سوار بر اسب به سوی معبد می رفت ارتب وسط شاخه های انبوه یک درخت انتظار نزدیک شدن کورش را می کشید و همین که کوروش نزدیک شد گلوی او را هدف ساخت وزه کمان را بعد از کشیدن رها ساخت صدای رها شدن زه به گوش همه رسید و تمام سرها متوجه درختی شد که ارتب روی یکی از ساخه های آن نشسته بود در همان لحظه که صدای رها شدن تیر در فضا پیچید  اسب کوروش سر سم رفت  و اگر اسب در همان لحظه سر سم نمی رفت تیر به گلوی کورش اصابت می کرد و او را به قتل می رساند کوروش بر اثر سر سم رفتن اسب پیاده شد و افراد گارد جاوید که در عقب او بودند وی را احاطه کردند و سینه های خویش را سپر نمودند که مبادا تیر دیگری به سوی کوروش پرتاب شود و عده ای دیگر ازآنها درخت را احاطه کردند و ارتب را از آن بیرون آوردند و دستهایش را بستند

اعدام نماينده سياسي ايران به جرم نشستن پايين دست ژنرال رومي 24 اكتبرسال 91 پيش از ميلاد «ارو رو باز» نماينده ايران در مذاكرات با امپراتوري روم كه در دادگاه به اعدام محكوم شده بود در ميدان بزرگ شهر تيسفون (مدائن) در ملاء عام اعدام شد.
     وي از بزرگان شهر صددروازه (دامغان) بود و زبان لاتين مي دانست. جرم او نشستن بر صندلي پايين تر از صندلي «سولا» ژنرال رومي در جلسه مذاكرات دو دولت بود. مهرداد دوم شاه وقت از دودمان اشكاني اين عمل «ارو رو باز» را بزرگ كردن رومي ها و به تعرض تشويق كردنشان تلقي كرده بود و دستور محاكمه او را در دادگاهي كه از پنج قاضي آن سه تن از دامغان ــ همشهريان متهم ــ بودند صادر و اين دادگاه وي را مقصر شناخت.
     مهرداد دستور داد كه سفير دائمي روم در تيسفون به مراسم اعدام دعوت شود، جریان را ببیند و گزارش کند تا اثر عمل «ارو رو باز» در ذهن روميان خنثي گردد. مهرداد دوم گفته بود كه فروتني يک منش و خصلت شريف است ولي نه در امور سياسي و مذاكراتي از اين دست با دولت هاي ديگر كه باعث تشويق تعرّض و زياده طلبي آنها مي شود.

شاید اگر در کشوری هم چون فرانسه می زیست نشان شوالیه لیاقت را دریافت می کرد یا در ژاپن اگر بود نشان امپراطوری را.

اما در ایرانِ قحطی زده از قانون و نظم و درایت،فارغ از رنگها و سیاستها ؛ بالاترین نشان لیاقت را از لبخند کودکان معصومی دریافت نمود که او را ناجی سلامتی خود …می دانند.
از دعای خیر هزاران مادری که به همت بلند و تلاش والای او کودکانشان جانی دوباره یافتند

اما هردوت درباره حمله" کمبوجیه " به نقل از مصریان نوشته است : پادشاه جدید ایران صفیری را به مصر فرستاد و دختر فرعون را خواستگاری کرد, ولی فرعون " امازیس " به جای دختر خودش, دختر یکی از درباریان را برای شاه ایران فرستاد . مدتی بعد با فاش شدن راز دختر, کمبوجیه تصمیم گرفت به مصر حمله کند .! البته بعضی از مورخان ایرانی این گفته مصریان را که هردودت نقل می کند قبول ندارند . انها میگویند : پادشاه ایران مدتها بود که تصمیم به فتح مصر داشت و شاید این بهانه خوبی بوده تا " کمبوجیه " بتواند تصمیم خود را عملی سازد . در سال 529 قبل از میلاد سپاه ایران به سوی فینیقیه حرکت کرد . " امازیس " فرعون مصر که فکر میکرد پادشاه ایران میخواهد به کمک نیروی دریایی خود در سواحل لبنان و فلسطین و از طریق دریای مدیترانه به مصر حمله کند, تمام نیروهای خود را در بنادر دلتای نیل مستقر کرد . اما " کمبوجیه " که در کنار پدرش " کوروش کبیر " تاکتیکهای جنگی و همچنین سیاست و مردم داری را فراگرفته بود سپاهیانش را از طریق خشکی و در امتداد ساحل دریا به سوی صحرای سینا حرکت داد . برای عبور از صحرای خشک و سوزان سینا " کمبوجیه " به حاکمان عرب دستور داده بود تا در فواصل معین شترهای با مشک پر از اب قرار داده شوند تا سپاهیان او با کمبود اب مواجه نشوند . » مورخان میگویند : برای اولین بار یک لشکر جنگی توانست از راه صحرای سینا عبور کند و خود را به شهرهای مصر برساند.« - فرعون " امازیس " که تازه متوجه اشتباه خود شده بود قوای مصر را به سوی مرزهای خشکی برگرداند . با مرگ ناگهانی " امازیس " پسر جوانش " پسماتیک " سوم بر تخت نشست ,اما جوانی و تجربه کم از او در برابر " کمبوجیه " یک مقلوب کامل ساخت و لشکریانش مصر مجبور شدند" ممفیس " پایتخت مصر را به سپاهیان ایران واگذار کنند . " کمبوجیه " که راه و رسم حکومت و سیاست را از پدرش " کوروش " اموخته بود – همچو پدر بزرگوارش رفتار کرد . او به سپاهیان دستور داد تا شهر را غارت نکنند و به عقاید مصریان احترام بگذارند . پادشاه ایران پس از ورود به پایتخت, خود را فرعون جدید مصر علیا و سفلی نامید و به عنوان اولین فرعون سلسله 27 تاجگذاری کرد . " کمبوجیه " سپس لباس فراعنه را پوشید و به معبد " سایس " رفت تا در مراسم مذهبی شرکت کند . کاهنان مصر هم " کمبوجیه " را فرزند الهه " نیت " و فرعون قانونی خود نامیدند . توضیح  مجسمه بدون سر داریوش . محل نگهداری موزه ایران باستان – ارتفاع 2 متر و عرض 35 سانتیمتر – قدمت : 520 تا 550 سال قبل از میلاد مسیح.

داریوش کبیر " فرعون دوم از سلسله 27 "

در مورد رسیدن " داریوش " به پادشاهی ایران و مرگ " گمبوجیه " روایات بسیاری در تاریخ به ثبت رسیده است که مربوط به مطلب امروز ما نمیشود . اما تمام مورخان بر این عقیده هستند که " کمبوجیه " پس از فتح مصر بار دیگر به فکر جهانگشایی افتاد- به همین دلیل رهسپار دیار " قرطاجنه " یا همان لیبی امروزه شد .

سال ۶۳۶ میلادی اعراب مسلمان به ایران حمله کردند. بسیاری از ما از جنایت اعراب کم و بیش شنیده ایم. کیست نداند تازیان با ما چه کردند. اما از اسناد و جزئیات این وقایع بی‌ خبریم. این فقر آگاهی‌ تا آنجا پیش رفته است که متاسفانه عده‌ای نیز بر این گمان هستند که ایرانیان با آغوش باز به استقبال اعراب شتافتند و اسلام را پذیرفتند. در آن دوران وحشتناک، نپذیرفتن اسلام به معنی از دست رفتن جان و مال و ناموس بود.

وقتی کارگزاران انوشیروان ساسانی در حال بنا کردن کاخ کسرا بودند به او اطلاع دادند که برای پیشبرد کار ناچارند برخی از خانه هایی که در نقشه بارگاه ساسانی قرار گرفته اند را نیز به قیمتی مناسب خریداری و سپس ویران کنند تا دیوار کاخ از آنجا بگذرد، اما در این میان پیرزنی هست که در خانه ای گلی و محقر زندگی می کند و علیرغم آنکه حاضر شده ایم منزلش را به صد برابر قیمت واقعی اش از او خریداری کنیم باز راضی نمی شود . چه باید کرد؟ انوشیروان گفت " از من نپرسید که چه باید کرد . خودتان بروید و بنا به رسم عدالت و روح جوانمردی که همهء ما ایرانیان داریم با او رفتار کنید " . کسانی که از ویرانه های کاخ کسرا (ایوان مداین) بر لب دجلهء عراق دیدن کرده اند حتما دیوار اصلی کاخ را هم دیده اند که در نقطه ای خاص به شکل عجیبی کج شده و پس از طی کردن مسیری اندک باز در خطی راست به جلو رفته است . این نقطه از دیوار همان جاییست که خانهء پیرزن تنها بود و بنای کاخ را به احترام حقی که داشت کج ساختند تا خانه اش ویران نشود و تا روزی هم که زنده بود همسایهء دیوار به دیوار پادشاه ماند . از آن زمان هزاران سال گذشته است اما دیوار کج کاخ کسرا باقی مانده است تا نشانهء روح جوانمردی مردم ایران و عدل پادشاهانشان در عهد ساسانی باشد دیوار کج کاخ کسرا بر جای مانده است تا یادآور آن پیرزن تنها و نماد روح جوانمردی مردم ساسانی و نشانهء عدل و عدالت انوشیروان باشد

چه بگویم از این تاخت و تاز فرهنگی... تاخت و تازی چه بسا وحشتناک تر از تاخت و تازی خونین بار! که بگویم تاخت و تاز خونین بهتر از تاخت و تاز فرهنگی است ، دورغ نگفته ام...
از تاخت و تاز اعراب گرفته تا تاخت و تاز ملیت ها دیگر.که هم تاختی خونین بود و هم تازی فرهنگی!
دوم آذر...چه روزیست؟کمتر کسی این را می داند...ما خوب میدانیم که 13 آبان چه روزیست،22 بهمن چه روزیست،اعیاد و روز های اعزاء مان چه روزیست ، اما به گمان که کمتر کسی این را میداند...روز دوم آذر ، روز نبرد قادسیه.نبردی که در بین ایرانیان و اعراب در سرزمین قادسیه اتفاق افتاد. که در طی آن سپاهیان ایران شکست خوردند و منجر به سقوط کامل دولت ساسانی و کشته شدن یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانیان، شد.
از این تاخت و تاز های بیشمار بگذریم ، از حمله مغولان و تاتار ها گرفته تا حملات اسکندر مقدونی ، و جدا از آسیب ها و خسارت هایی که به مملکت وارد شد ، از سوزاندن کتابخانه های هخامنشیان به دست اسکندر و یا فرستادن کتب گرانبهای ایرانیان به اسکندریه تا به آبریختن کتب ایرانیان در زمان حمله اعراب به فرمان عمر بن خطاب که نویسندگان ایرانی از جمله محمد معین در مورد کتابسوزی در جندی شاپور پس از فتح ایران توسط اعراب سخن گفته است که درباره کتابسوزی
و همچنین عبدالحسین زرین کوب در کتاب دو قرن سکوت (۱۳۳۶)، درباره کتابسوزی اعراب در ایران می گوید:

از همه و همه تاخت و تاز هایی که به ایران صورت گرفت بگذریم ، تاخت و تاز اعراب از لحاظ فرهنگی سهمگین تر از مابقی بود.که چرا میگویم سهمگین تر از مابقی ، دلیلش آنست که فرهنگ و زبانشان با زبان و گویش ما مخلوط شد . بی تردید زبان یکی از راههای نفوذ فرهنگی است. گفتار عرب به واسطه این مخلوطی زبان کم کم در بین مردمان ایرانی رواج پیدا کرد ، و چه بسا برآنشد که به سلطه گفتاری هم برسد.

سورنا در زمان پادشاهی اشک سیزدهم ارد اول اشکانی، سپاه ایران را در نخستین جنگ با رومیان(نبردحران) فرماندهی کرد و رومیان را که تا آن زمان در همه جا پیروز بودند، برای اولین بار به سختی شکست داد. در این جنگ کراسوس، پسرش و بیشتر سربازانش نابود شدند که این، بزرگ‌ترین شکست رومی‌ها از ایرانیان در طول تاریخ بوده‌است.

داریوش یکم (به پارسی باستان: ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎)، پسر ویشتاسپ، شناخته‌شده تحت عنوان داریوش بزرگ، سومین پادشاه هخامنشی بود. وی در سال ۵۲۲ پیش از میلاد، با کمک تعدادی از رؤسای هفت خانوادهٔ اشرافی پارسی با کشتن گئومات مغ بر تخت نشست. پس از آن به فرونشاندن شورش‌های داخلی پرداخت. نظام شاهنشاهی را استحکام بخشید و سرزمین‌هایی چند به شاهنشاهی الحاق کرد. آغاز ساخت پارسه (تخت جمشید) در زمان پادشاهی او بود.

روزی شه شاهان ما                                       در یک نیایش با خدا

گفتا به پاس کار من                                       اندیشه ی پر بار من

روزی  مرا فرصت بده                                   رو ح مرا مهلت بده

تا بنگرم خاک وطن                                       آن سرزمین پاک من

گفتا خدا به شاه ما                                         ره بر تو بادا هر کجا

کردی جهان را شادمان                                   اینک تو و این هم  جهان

کوروش اهورا را ستود                                  جز شوق پارس در او نبود

با یک فرشته شادمان                                     آمد به سوی این جهان

ناگه که او آهی کشید                                     جز آب و نم  چیزی ندید

گفتا چرا خا ک تنم                                        اینگونه گشته غرق نم

ویرانی خاکم زچیست                                    فرشته هم آرام گریست

کوروش به او گفتا مرا                                   با خود ببرتا هر کجا

تا بنگرم  پوران من                                       هستند نگهدار وطن

با یک نظربرشهر خود                                    کوروش کمی افسرده شد

جز مهدی وعبدالوحید                                     عباس و سجاد و سعید

نامی ز پوران نشنید                                        آهی ز دل آنجا کشید

گفتا که این گویش زچیست                               عباس و عبدالله کیست

فرشته بنشست و گریست                                  گفتا که اینها عربیست

بعد از تو ای شاه جهان                                    ایران به دست تازیان

ویران و یکصد پاره شد                                     نسل توهم آواره شد

گوروش برآشفت و شکست                                که نسل من آواره گشت

قومی به ما ها چیره شد                                     افکار انسان تیره شد

پس شاه شاهان را چه شد                                  آن سرفرازان را چه شد

اینک تو بر من کن روا                                        تصویر ایران مرا

کوروش که تا آن را بدید                                    ناگه زدل آهی کشید

گفتا که این خاک من است                                 این نقش ایران من است

پس شرق و غرب آن چه شد                              آن هند وآن یونان چه شد

اینک مرا با خود ببر                                        به سرزمین های دگر

تا بنگرم همچو قدیم                                           فخرو شکوه عالمیم

کوروش در آفاقی دگر                                      با خرقه پوشی رهگذر

گفتا که من هم دم به دم                                      از خاک ایران آمدم

آن رهگذر گفتا جوان                                        تویی تروریست جهان

گوروش زدل آشفته شد                                     ازاین ولایت خسته شد

گفتا که ای دادار من                                        این نیست آن خاک وطن

خسته ام و بی همسفر                                      مرا از این دنیا ببر

کورش دوم ، معروف به کورش بزرگ یا کورش کبیر ( 559-528 پیش از میلاد ) شاه ایران ، به‌خاطر بخشندگی‌، بزرگ کورش دوم ، معروف به کورش بزرگ یا کورش کبیر ( 559-528 پیش از میلاد ) شاه ایران ، به‌خاطر منشی ، بنیان گذاشتن حقوق بشر ، پایه گذاری نخستین امپراطوری چند قومیتی و بزرگ جهان، آزاد کردن برده ها و اسرا، احترام به عقاید و مذاهب مختلف، گسترش تمدن و... شناخته شده‌است. کورش نخستین شاه ایران و بنیان‌گذار دوره‌ی شاهنشاهی ایرانیان می باشد. واژه کورش یعنی "خورشیدوار". کور یعنی "خورشید" و وش یعنی "مانند".